سرما زدگی تشعشعی:
سطح خاک و گیاه در اثر تشعشع خالص منفی سرد تر از هوا می گردد. هوا نیز در اثر برخورد با این سطح سرد تر و در نتیجه با از دست دادن حرارت به سطوح سرد و متراکم تبدیل می شود و این هوای متراکم سرد در سطح زمین باقی مانده و در تحت شرایط پایدار ایجاد یخبندان تشعشعی می شود. حاصل این امر پدیده ای به نام وارونگی حرارت ( انورسیون invertion) است که درجه حرارت هوا با ارتفاع زیاد می شود و به سطحی می رسد که ارتفاع انورسیون یا سقف نامیده می شود. یخبندان تشعشعی در شرایط آسمان صاف و بدون ابر واقع می گردد، در چنین شرایطی امکان دارد که بعضی مواقع نسیم های ملایم، ضعیف و کم دوام وجود داشته باشد. این سرما زدگی در یک محدوده معین و محیط محدود بدون اینکه هوای سرد از سایر مناطق نفوذ نماید به وجود می آید معمولا در اواخر پاییز و اوایل بهار زمانی که گیاه فعال می باشد اتفاق می افتد. قابل ذکر است که در این نوع سرمازدگی چون انتقال دما از قسمت های مختلف بدن انسان به کندی صورت می گیرد لذا انسان سرما را کمتر احساس می نماید لذا موجب اشتباه کشاورزان در تشخیص این نوع سرمازدگی می شود. این نوع سرما زدگی همان سرمای بهاره ایست که همه ساله خسارت بالایی به باغداران مناطق مختلف وارد می نماید که این نوع سرمازدگی در تمامی کشورهای دارای کشاورزی پیشرفته کاملا کنترل شده است. همچنین آنچه که معمولا درجهت مقابله با سرما و یخبندان انجام می شود, حفاظت در برابر سرما زدگی های تشعشعی است و روشهای حفاظتی نقش چندان موثری برای مقابله با سرمازدگی های انتقالی ندارد
سرمازدگی انتقالی
درنوع سرمازدگی انتقالی در اثرعبوریک جبهه هوای سرد از روی یک منطقه بروزمیکند به طوریکه دمای آن کمتر یا درحد دمای بحرانی برای محصولات خاص منطقه می باشد. یکی از علائم مشخص سرما زدگی انتقالی وجود باد شدید سرد در منطقه است. شرایط وقوع یخبندان جبهه ای را می توان به وسیله باد شدید و آسمان ابری تشخیص داد آسمان ممکن است ابری یا نیمه ابری باشد. در واقع ابرها ممکن است چند ساعت بعد از رسیدن جبهه سرد به منطقه ظاهر شوند اگر آسمان ابری باشد ستاره ها خیلی قابل روئیت نیستند وماه رنگ پریده به نظرمی رسد وامکان دارد هاله ای اطراف آن را گرفته باشد. بعد ازسرما زدگی جبهه ای می توان مشاهده نمود که خسارت آن منحصراً به برگهایی که درمعرض آسمان هستند محدود نمی شود، بلکه حتی علفهای هرز زیرسایه گیاهان نیز آسیب می بینند. در چنین شرایطی نباتات حرارت خود را به هوای سرد داده و به سرعت افت درجه ی حرارت پیدا می کند، به طوریکه حتی ممکن است حرارت های تشعشعی نیز در چنین حالتی کار ساز ومفید واقع نشود. معمولاً هوای سرد در محل های گودی و داخل دره ها بیشتر توسعه یافته و شدیداً خسارت می زند.
عامل پراکندگی گونههای مختلف درختان میوه در روی کره زمین مقاومت یا حساسیت درختان به سرمای زمستانه می¬باشد. در مناطق سرد از ارقام مقاوم به سرما و از پایههای مقاوم به سرما استفاده میشود. در اثر سرمای بیش از حد زمستان، گونههای پوست نازک شکاف خورده و در اثر یخبندان شاخهها سیاه میشوند. در گیاهان چوبی مقاوم، در اثر یک سری تغییراتی که حاصل میشود در اواخر تابستان و پاییز موجب مقاوم شدن آنها در برابر سرما میگردد.
در طی مقاوم شدن درختان تغیرات زیادی در درختان صورت میپذیرد.
اولین مرحله مقاوم شدن توسط روزهای کوتاه شروع میشود که منجر به توقف رشد میشود.
یخ زدگی زمستانه
دومین مرحله مقاوم شدن مستلزم دمای پایین میباشد که مواد محرک مقاومت ساخته میشود. تدابیر زراعی در مقاومت کونههای درختان میوه تاثیر بسزایی دارد. ازجمله تجمع کربوهیدراتها کافی در درختان میوه و اندامهای آن موجب افزایش مقاومت در برابر سرما میگردد. آبیاری بی رویه، دادن کود ازته بیش از حد، محصول زیاد, ریزش زود هنگام برگها، تولید محصول بیشتر، هرس زود هنگام موجب کاهش مقاومت درختان میوه میشود. پایههای درختان میوه نیز در میزان مقاومت آنها به سرمای زمستانه متفاوت میباشد. برای مثال پایههای سیب مالینگ ۱۹ و ۲، پایه مالینگ مرتون ۱۰۴ و ۱۱۱ مقاوم به سرما هستند. در گلابی هنگامی که روی پایه بذری پیوند شده و از میان پایه اولدهام استفاده میشود، مقاومت در برابر سرما فزایش مییابد. پایه محلب که برای گیلاس به کار برده میشود مقاوم به سرما میباشد. پایه نارنج سه برگ مقاوم به سرما بوده و برای مرکبات به کار برده میشوند. پایه آلوی ماریانا نیز مقاوم به سرما بوده و برای آلو و هلو مورد استفاده قرار میگیرد.
هنوز نظری ثبت نشده است ، اولین نفر باشید